Licealiści z Głubczyc wśród naukowców

W niezwykle ciekawym wydarzeniu uczestniczyli uczniowie klas maturalnych naszej szkoły. 28 września br. wzięli udział w zajęciach zorganizowanych przez Uniwersytet Jagielloński w Krakowie w ramach Małopolskiej Nocy Naukowców 2018.

Młodzież krakowską wycieczkę rozpoczęła od zwiedzania Muzeum Farmacji Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Maius, założonego w 1946 roku, które jest jednym z nielicznych muzeów tego typu na świecie. Zgromadzone eksponaty obrazują historię aptekarstwa od wieków średnich po czasy współczesne. Są wśród nich naczynia apteczne, w tym okazały zbiór majoliki z różnych europejskich manufaktur, moździerze różnych wielkości i kształtów, sprzęt laboratoryjny i utensylia apteczne, surowce lecznicze, pamiątki po wybitnych farmaceutach, kolekcja filatelistyczna dotycząca historii farmacji oraz osobliwości związane z dawnym lecznictwem. Odtworzono także wnętrze XVIII-wiecznej apteki i inne pomieszczenia, takie jak laboratorium apteczne, piwnica z beczkami i butelkami na wina lecznicze oraz strych służący do suszenia i przechowywania ziół leczniczych. Są tu także meble pochodzące z dawnych aptek klasztornych i późniejsze - na przykład empirowe, biedermeierowskie czy neobarokowe. Jedna z sal poświęcona jest Ignacemu Łukasiewiczowi, farmaceucie, twórcy przemysłu naftowego. W bibliotece muzealnej przechowywane są m.in. dawne zielniki, antidotaria i inne druki związane z historią aptekarstwa.

Następnie młodzież zwiedzała Rynek Główny w Krakowie, by po 2 godzinach udać się do Kampusu 600-lecia Odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego. Tam nastąpiło spotkanie organizacyjne uczestników wrześniowej diagnozy maturalnej organizowanej przez Wydział Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego.

W ramach Małopolskiej Nocy Naukowców 2018  uczniowie uczestniczyli w warsztatach, demonstracjach, pokazach laboratoryjnych i wykładach z wybranej dziedziny nauki. Małopolska Noc Naukowców to przede wszystkim pozytywne emocje i odkrywanie tajemnic Nauki w myśl zasady Konfucjusza: „Powiedz mi, a zapomnę. Pokaż mi, a zapamiętam. Pozwól mi zrobić, a zrozumiem”. Bo Nauka to nie skomplikowane, oderwane od realnego świata wzory, ale teorie, które ułatwiają nam codzienne życie, pozwalają realnie i metaforycznie sięgnąć gwiazd. Każdy uczestnik z Głubczyc zapewne znalazł dla siebie coś interesującego.

Uczniowie wzięli udział m.in. w: wykładzie popularno-naukowym „Od czekolady do lasera, czyli fascynujący świat kryształów”, wycieczce po nowym budynku Wydziału Chemii UJ, nocnych pokazach chemicznych, wystawie „Badania naukowe i współpraca międzynarodowa Wydziału Chemii UJ” oraz w spotkaniach z naukowcami.

Najciekawszy dla uczniów był oczywiście udział w prezentacjach i warsztatach zorganizowanych w laboratoriach i pracowniach.

■Dyfraktometria Rentgenowska - zaprezentowano dyfraktometr rentgenowski SuperNova. Przedstawione zostały także kamienie milowe w historii rozwoju krystalografii.

■Chemia Sądowa - przedstawiono proces ujawniania i zabezpieczania odcisków palców na różnych powierzchniach, możliwości mikroskopu stereoskopowego w obserwacji śladów, np. szminek, linii pisma.

■Czy można dotknąć komórkę pod mikroskopem? - w trakcie warsztatów przy użyciu precyzyjnego sprzętu biomedycznego sami zainteresowani mogli „dotykać” komórek. Mikromanipulacje na pojedynczych komórkach można porównać z chirurgią wykonywaną na całym organizmie. I tak jak w przypadku transplantacji np. nerki lub serca, przeprowadzimy analogiczne przeniesienia poszczególnych komponentów komórki dawczyni do komórki biorczyni.

■Tajemnice hormonów - pokaz technik i urządzeń stosowanych w laboratorium czyli jak działają hormony. Barwienie i oglądanie preparatów mikroskopowych gruczołów hormonalnych i ich komórek. Wirtualne eksperymenty. Wykonywanie i analiza preparatów.

■Choroby zapisane w kościach (ekspozycja CEP UJ w bloku antropologicznym) - słuchaczom przybliżona została problematyka paleopatologii czyli zmian chorobowych i urazów populacji historycznych i pradziejowych.

■CSI (kryminalne zagadki Centrum Edukacji Przyrodniczej) - jakie tajemnice skrywają kości? Co mówią nam o życiu człowieka? Co możemy z nich wyczytać ?

■Laboratorium Frankensteina - pokazy przeprowadzone w humorystycznym stylu przedstawiające różne zjawiska fizyczne.

■Jak kosmetyki wpływają na skórę? - badanie trzech wybranych rodzajów kremu i ocena efektu za pomocą aparatu do pomiaru parametrów czynnościowych skóry - Soft Nova Plus.

■Laboratorium matematyczne - uczestnicy zajęć za pomocą fizycznych pomocy i programów komputerowych mogli poznać wybrane narzędzia rachunku prawdopodobieństwa i matematyki stosowanej.

■Symulacja giełdy papierów wartościowych -  przedstawiono mechanizmy funkcjonowania giełdy.

■Blackjack  - uczestnicy brali  udział w quizie matematyczno-ekonomicznym.

■„Co kryje mózg?” - na warsztacie uczestnicy dowiedzieli się, z czego zbudowany jest mózg i za co odpowiadają jego poszczególne części. Zobaczyli trójwymiarowy model mózgu i mogli wykonać własne modele. Uczestnicy dowiedzieli się co dzieje się w mózgu, kiedy się boimy. Zobaczyli, jakie struktury mózgu zaangażowane są w reakcje strachu. Mogli dowiedzieć się, czy strach da się kontrolować i dlaczego pod jego wpływem możemy podejmować nieracjonalne decyzje.

Reasumując, czy warto uczestniczyć w takich wycieczkach i warsztatach, czy to może być ciekawe? Naturalnie, że tak! Próżno szukać lepszej okazji, aby móc przyjrzeć się pracy naukowców z tak bliska, aby móc zapytać ich o to, o co zapytać na co dzień nie sposób. Tylko w jednym dniu w roku badacze są tylko do dyspozycji przybyłych uczniów, odpowiadając im na dziwne i jeszcze dziwniejsze pytania. Bez wyjątku!

Serdeczne podziękowania składamy dr Michałowi Płotkowi, absolwentowi naszej szkoły, który zaprosił nas do uczestnictwa w diagnozie maturalnej oraz za pomoc w organizacji zajęć w ramach Małopolskiej Nocy Naukowców.

Julita Stebnicka